Inicio
MANOLA
|
Manola acabara coas entrevistas, e, entre todos, decidimos que xa era hora de comunicarlle a triste noticia... Manola é adoptada. Ela non o tomou a mal, porque xa deducira algo diferente entre ela e nós, e preguntou de onde viñera, nós dixésemoslle que non o sabiamos. A nosa querida amiga comezou a pensar todo o día, e acabou coa conclusión de que quería aprender máis sobre as árbores, ata investigar de cal procedía ela. E, como de costume, pediulle axuda aos alumnos de 1ºA, e así comezou a nosa investigación. David Galbán Ces |
|
A fraga de Manola Manola Troncola, a mascota de 1ºA durante todo este curso, viviu grandes aventuras, foi de vacacións, tivo unha desaparición que molestou moito e ata que a conseguimos non paramos… Tamén visitou aos traballadores de Rianxo, para coñecer como eran e todos os segredos dos traballos e, agora, decidiu coñecer as árbores autóctonas de Galicia facendo a “Fraga de Manola” na que os alumnos de 1ºA buscarán información sobre as árbores para que Manola as coñeza. Un traballo moi interesante e curioso... Francisco Hernández Varela |
|
Manola quería coñecer algunhas das árbores típicas de Galicia. Entón decidimos facer fichas dalgunhas árbores; pois ela quería coñecer de que árbore proviña… Nas fichas que fixemos puxemos fotos de árbores, e de paso trouxémolas á clase, para sacarlle fotos con todas as árbores (a Manola) e saber a cal se parecía máis. Ela como é tan tranquila, pensamos que pode ser que proveña do “tilo”, xa que está na clase e non di nin unha palabra. Nerea Iglesias |
|
A Fraga de Manola Manola está descubrindo moitas cousas, e agora tocoulle aprender algunhas das árbores que se encontran en Galicia. Por exemplo, o castiñeiro, o carballo, o piñeiro, o acivro etc. Todos estivemos buscando información sobre elas e agora veredes cousas que seguro que non sabiades. Laura Conde |
|
Manola quere descansar un pouco despois de entrevistar a algúns traballadores de Rianxo. Agora quere facer algo un pouco máis tranquilo e relaxado. Como non sabía o que facer pediu a nosa opinión e dixémoslle que podía investigar un pouco sobre as árbores e fragas de toda Galicia. Creo que vai facer un moi bo traballo, coa nosa axuda, claro. Sara García |
|
O
ACIVRO O acivro (Ilex aquifolium L.) é unha árbore perenne da familia aquifoliáceas. Medra en bosques no oeste, centro e sur de Europa. En Galicia dáse sobre todo nas zonas montañosas e chuviosas do centro e interior. Podemos atopalo tamén con frecuencia como planta ornamental nos xardíns, onde se dan numerosas variedades. Descrición: Tén unha altura de 2 a 5 m., aínda que hai exemplares de ata 15 m. A súa copa, cónica, tén forma de espiral con pólas ascendentes nas árbores novas, pero co tempo volvese mesta e irregular.
A
árbore Emprégase en moitos países como motivo ornamental dunrante as festas
de NADAL,
o que pode pór en perigoa propia existencia do acivro. A especie está
protexida pola lei e o seu comercio ou extracción procedente de exmplares
silvestres está prohido. Utilidade: Alimento: os froitos do acivro son o único alimento durante o inverno da pita do monte (Tetrao urogallus) Uso medicinal: As follas úsanse como laxantes, e os froitos como purgantes ou eméticos (a pesar do perigo do seu uso). O acivro tamén é bo como diurético e contra a bronquite, a reuma e a artrite. Tamén se utilizou no tratamento das frieiras. Segundo o Padre Sobreira, os menciñeiros utilizaban o acivro para curar o torzón (cólico) dos cabalos, dándolles pequenos golpes cunha variña de acivro.
Rodrigo Figueira Couselo e David Lodeiro Leis |
|
O
CASTIÑEIRO O castiñeiro (Castanea sativa) é unha árbore caducifolia. Pódese atopar en toda Galicia. Os soutos son moi abundantes en Ourense e no sur de Lugo. O castiñeiro habita nos lugares frescos, sobre solos lixeiros e profundos. É unha especie cultivada desde hai moito tempo. Procede de Asia Menor e foi introducido polos romanos en moitos países mediterráneos (dado que co seu froito elaboraban pan para alimentar as súas tropas e alimento para os seus cabalos), e tamén o trouxeron a Galicia
Descrición: O nome do
castiñeiro procede da cidade turca Kastanon. Pode alcanzar os 30m de
altura. O seu tronco é groso e con copa ancha. Os As flores do castiñeiro nacen entre o mes de maio e xuño. As flores son espidas, non teñen sépalos nin pétalos.O froito do castiñeiro chámase castaña. Está cuberta polo ourizo. Dentro dun ourizo pode haber tres castañas. Cando o froito madura o ourizo pártese en dous ou catro ocos e deixa caer as castaña
Tradicións: De tódalas
árbores que hai en Europa o castiñeiro é o que máis anos pode chegar a
vivir. O máis famoso do mundo está en Catania (Italia) e dise que ten
Utilidade: En Galicia
é común comer as castañas nos magostos de outono. O "marrón-glacé"
é un doce con receita francesa que aumenta enormemente o valor engadido.
En Galicia só hai unha fábrica deste produto, en Ourense. Outros
produtos tradicionais, como a augardente de castañ O castiñeiro tradicionalmente utilizouse para o tratamento da diarrea e a tose. En uso externo para a curación de feridas. O castiñeiro é unha planta que contén moitos taninos. Paula Baamonde Romero e Sara García Alcalde |
|
O AGUACATE
O aguacate (persea americana),
provén de
México, Colombia e Venezuela. Os
primeiros españois que chegaron a
América bautizaron a este froito co nome de "pera das Indias", dada a
súa semellanza externa coas peras españolas. Pertencente á familia
Lauraceae. O froito é comestible, e a árbore é coñecida como, aguacate,cura,
aguacate outarefa, dependendo da rexión. Algúns arqueólogos atoparon sementes
do aguacate en Perú, que foron enterradas con
momias no 750 a C. e hai evidencias
Descrición:A árbore pode alcanzar 20 m de altura. As follas son
de cor verde escuro. Están dispostas alternadamente. Teñen de 12
a 25 cm de lonxitude. As flores son minúsculas (5 a 10
mm de diámetro) dunha cor amarela-verde.
O froito ten forma de pera e pode pesar de 100 a 1.000 g. A
pel do froito é verde escura e ás
veces vermello, case negro, dependendo da
variedade e madurez. O seu tamaño, aínda que
dependendo da variedade, é de
case 7 a 20 cm de lonxitude e o seu
diámetro máximo está preto de 6 cm, cunha semente de centro grande (5 a 6,4
cm de lonxitude) Tradicións: O nome deste froito ten procedencia azteca e deriva da palabra -ahuacatl-, que fai referencia a súa forma de testículo. Existe la crenza popular de que pola súa forma e riqueza en vitamina E (relacionada coa reprodución), ten propiedades afrodisíacas. O
aguacate é un froito que xeralmente se emprega
a modo de hortaliza ou
verdura, de sabor delicado e de fácil consumo, rico en graxas monoinsaturadas,
antioxidantes e minerais;
aliadas da nosa saúde. Tendo en
conta ditas propiedades nutritivas, é moi recomendable para todos os segmentos
da poboación: nenos, xoves,
adultos, deportistas, mulleres embarazadas, nais
lactantes e persoas maiores. Ademais de ser un excelente alimento, dos aguacates maduros extraese un aceite, similar ao de oliva, que é moi utilizado na industria farmacéutica e cosmética Sarai Delgado Mariño e Laura Conde Iglesias |
|
A AMEIXEIRA Nome: Ameixeira, Claudieira ou cirola. Nome científico: Prunus domestica Hábitat: A súa orixe está situado no Caúcaso e Persia. Son abundantes en Galicia e tamén se encontran en gran parte de España.
Descrición: Trátase dunha árbore de folla caduca de tamaño
mediano cunha altura máxima de 6 metros. A súa cortiza pardo-azulada
é brillante, produce ramas
Tradicións: Diurética como é, recoméndase contra as afeccións
de carácter inflamatorio das vías urinarias.É, aínda, "desobstruente"
do fígado, "depurativa" do sangue e "desintoxicante" do aparello dixestivo,
polo que se emprega con éxito nas afeccións febrís do estómago e do
intestino. Tamén se recomendano tratamento das afeccións das vías
respiratorias (anxinas, catarros etc...) Utilidade: Os seus froitos son consumidos tanto en fresco como en xugos e marmeladas.Tamén e poden ser usadas para conserva, xelea e doces.Deste froito obtense por destilación diversos licores, destacando o denominado “Silvovica” en Bosnia- Herzegovina.Uso medicinal:Grazas ao seu contido en fibra (especialmente pectina), carboidratos, magnesio, sodio e potasio, a ameixa é laxativa. A ameixa fresca é indicada contra as hemorroides e a hipocondría Nerea Iglesias Carou e Laura Losada Miguéns |
|
A NOGUEIRA
As nogueiras
ou croucheiras (Juglans
regia L.) son plantas da familia Juglandaceae.
Son árbores de folla caduca, de 10 a 40 metros de
As 21 especies do xénero espállanse polas zonas temperadas de Eurasia e, en América, dende o sueste de Canadá ata a Ar A especie máis coñecida en Europa e a de máis importancia comercial é a nogueira común (Juglans regia). A nogueira negra (Juglans nigra) e común na súa área nativa do leste de Norteamérica e cultívase tamén noutras zonas do mundo. As noces son comestibles, pero máis pequenas que ás da Juglans regia e de casca moi dura. A nogueira xaponesa (Juglans atlantifolia) caracterízase polas súas noces redondas. Cultivos e usos:
As dúas especies de máis importancia comercial son Juglans
regia, pola madeira e as noces, e
Juglans nigra, pola madeira
principalmente. As esixencias das dúas especies son semellantes e ámbalas dúas
son de cultivo frecuente en areas de clima temperado. As nogueiras precisan niveis de luz solar elevados e a produción mellora se están protexidas do vento. A utilización de plantas fixadoras do nitróxeno nos solos das plantacións de nogueira favorece o crecemento da árbore. Cando se cultivan para a produción de noces é preciso escoller plantas que sexan compatibles coa polinización, que adoitan ser máis produtivos que as “auto- fértiles”. Hai moitas variedades con diferentes pautas de crecemento, florecemento, sabor e groso de casca. En zonas setentrionais procúranse variedades que florezan máis tarde, para reducir as perdas causadas por xeadas en primavera. As noces de tódalas especies de nogueiras son comestibles, pero as que se aproveitan comercialmente son, en xeral, as da nogueira común, que son as de tamaño maior e de pel interior máis fina. As noces son ricas en aceite e pódense consumir crúas ou cociñadas. O aceite empregase a miúdo na pintura ó óleo. As noces son unha fonte de ácidos graxos omega-3 e demostráronse eficaces na redución do colesterol. Necesitan conservarse en fresco, xa que en condicións cálidas teñen tendencia a se pór rancias en poucas semanas. Nalgúns países as noces verdes consérvanse en vinagre coa súa casca. A noz e a casca son usados tamén para producir substancias para tinxir. David Galbán Ces e Francisco Hernández Varela |
|
O EUCALIPTO Eucalipto (Eucalyptus) é un xénero de árbores (e arbustos) da familia Myrtaceae. Existen preto de 700 especies nativas, sobre todo en Australia. Dise que foi Frei Rosendo Salvado (1814-1900), que evanxelizouAustralia, quen trouxo a árbore a Galicia a mediados do século XIX, malia que outras fontes aseguran que as nosas árbores foron importadas dende Portuga. Non hai coincidencia na data exacta da súa introdución. Actualmente están distribuídas na maior parte do mundo e debido ao seu rápido crecemento úsase en plantacións forestais para a industria de papel, madeira ou para facer produtos químicos, e para decorar. DESCRIPCIÓN: É unha árbore magnífica, espectacularmente alta, pode chegar a 70 m de altura e 2 m de diámetro. Os eucaliptos foron descritos xa polos exploradores españois, portugueses e holandeses a finais do século XVI, tralas súas expedicións polas costas australianas. No século XVIII, estas expedicións foron acompañadas por botánicos e naturalistas que, seguindo o modelo de Linneo, recolleron exemplares da flora e fauna das terras exploradas, entre eles o material sobre o que o botánico francés L'Héritier describiu a especie en 1788, bautizándoa como eucalipto. CURIOSIDADES: O eucalipto vivo máis grande do mundo é o Icarus Dream que vive na illa australiana de Tasmania. Este exemplar de la especie regnans mide 97 metros de altura. Para facerse unha idea da súa extraordinaria talla, este exemplar supera en catro metros á Estatua da Liberdade de Nova York. En España, o eucalipto máis alto está en Galicia e, ademais, está considerado como a árbore máis grande do país. Este xigante da natureza vive ao norte da provincia de Lugo, concretamente no paraxe Souto de Retorta. Coñecido como o "Avó de Chavín", este exemplar de E. globulus mide 71,40 metros de altura, 10,5 de perímetro e supera os 130 anos. UTILIDADE: A principal utilidade é a da pasta de papel e a madeireira, aínda que tamén se emprega para a medicina. O aceite das follas de eucalipto úsase como desconxestiónante , e para untar nas feridas, tamén se usa para as dores musculares e das articulacións e para a herpes labial . O mel de eucalipto, producido a partir do seu néctar, é moi estimado. Do eucalipto pode extraerse tamén o xilitol, un alcohol de azucres amplamente utilizado como edulcorante na industria alimentaria, especialmente para facer goma de mascar.Os vapores de eucalipto son desinfectantes e serven para curar os refreados; para curar a diabetes úsase o viño quente con estrugas e follas de eucalipto. Tamén se utiliza na medicina veterinaria popular: as espullas do gando cúranse con auga de eucalipto.
Diego Fernández Dieste e Pablo Alexandre Lorenzo Sebastiâo |
|
O CARBALLO Carballo (Quercus robur) da familia das fagáceas.
Descrición:
É unha árbore de gran talla.A súa
altura é moi variable, algúns son baixos e outros pasan dos 40 metros. A súa
vida pode alcanzar os 1000 Caracterízanse por ser árbores rexas e fortes. O carballo é común en toda Galicia. É unha especie en regresión debido á influencia humana, xa que foi e inda é substituída polo piñeiro e o eucalipto de máis rápido crecemento.Pódese atopar por tódolos lugares, o seu tronco dereito, a cortiza grisácea, as follas caedizas, simples alternas e membranosas; as flores e o seu froito é un aquenio ovoide - oblongo.Chámase landra e mide entre 1-2 cms. Preséntase sobre un pedúnculo máis ou menos longo (4-8 cm) e cunha cúpula escamosa. Florece en abril ou maio e da froito no outono: as landras, estas son aquenios protexidos por unha cúpula de escamas planas. Precisan climas cun mínimo de humidade 600 mm por ano. HÁBITAT: Bosques caducifolios, en terreos profundos, frescos e soltos. Tamén é común en toda Galicia.
O carballo é unha árbore máxica e
lendaria nas tradicións europeas. A máis grande, a máis forte, a árbore dos
deuses. Segundo os celtas, todas as xuntanzas importantes tiñan que ter lugar
baixo un carballo. O culto a esta árbore era como o culto ao fogar. Plinio di que os carballos precederon ós homes na creación O visco de carballo era recollido cunha grande cerimonia polos druídas, que logo na maceración, repartían esta “auga lustral” para sanar enfermidades e protexer dos males. Utilidade: A madeira do carballo é unha das madeiras comerciais máis apreciadas. A súa madeira é dura é de moi boa calidade e de difícil putrefacción, mesmo na auga, polo que foi usada para a construción naval, doelas dos bocois, etc. Tamén se utiliza en carpintería e ebanistería. Nas casas metíanse para trabes, puntós e táboas para o piso. A súa leña ten un alto poder calorífico (carbón). A cortiza contén taninos de utilidade para curtir peles e posúe propiedades astrinxentes Marcos Gómez Ramos e Francisco Hernández Varela |
|
O LIMOEIRO O limoeiro ( citrus limonum) é unha pequenaárbore perenne, da familia das rutáceas Descrición: Pode alcanzar os 6 m de altura; posúe cortiza lisa e madeira dura e amarelenta . Forma unha copa aberta con gran profusión de pólas, as súas follas son elípticas, coriáceas de cor verde mate (de 5 a 10 cm), acabadas en punta e con bordos ondulados ou finamente dentados. As aromáticas flores presentan grosos pétalos brancos tinxidos de rosa ou violeta na parte externa, con numerosos estames (20-40). Surxen illadas ou formando pares a partir de xemas coloradas. O limoeiro é orixinario de Asia. O seu cultivo non foi desenvolvido no oeste até despois da conquista árabe, estendéndose entón por toda a costa mediterránea onde se cultiva abundantemente, debido á benignidade do clima, para consumo interno e de exportación. Cultívase moito en Galicia, sobre todo no litoral. Hai moitos no concello de Rianxo. Existe unha ampla gama
de variedades de limoeiros, existindo limóns doces (máis grandes e con
pel agradábel) e limóns de tamaño medio (máis agres). Hai variedades Tamén hai variedades delima, que son uns pequenos limóns de cor verde e moito máis agres. En América son moi populares. Tradicións: A mitoloxía grega fálanos da existencia dun “árbore das mazáns de ouro”, que era a xoia do mitolóxico xardín das hespérides. Esta árbore -que era custodiada por ladón, un dragón-serpe-, representábao como un laranxeiro ou un limoeiro. Utilidade: O seu froito, o limón, posúe un alto contido en vitamina C (501,6 miligramos) e ácido cítrico (49,88 gramos) por litro. Utilízase para elaborar sobremesas ou bebidas naturais como a limoada . Mestura ben o seu zume cos mexillóns. Era moi utilizado entre os antigos mariñeiros que pasaban longos períodos no mar sen acceso a outras froitas ou hortalizas, para evitar o escorbuto. A madeira é moi apreciada para traballos de ebanistaría. Nuria Muñiz Ordóñez e Jennifer Riobó Abuín |
|
A
NESPEREIRA A nespereira é a árbore que da como froito a néspera/manolito.. A grandes trazos diferéncianse dous tipos de nespereira, do Xapón ou común (Eriobotryae Japonica Lindl) e a europea (Mespilus germanica), ambas da mesma familia botánica (Rosáceas), pero de distinto xénero e características. Orixe: Aínda que nativa do sueste de China, a nespereira veu a Europa de Xapón no século XVIII (grazas aos mariñeiros mercantes que recorrían as rutas de oriente) como unha árbore ornamental. No século XIX, iniciouse o consumo das súas froitas na rexión do Mediterráneo, onde se adaptou ben a áreas de cultivo de cítricos. Danse ben en Rianxo onde moitos veciños/as chámanlles “Manoleiros”/"Manoliteiros" ás nespereiras.
Descrición:
árbore
alta (6-9 m), de redondeada coroa,
tronco curto con ramas de abaixo para alto.Folla: árbore perenne con follas
coriáceas, subsentadas moi longas Curiosidades: Como a maioría das plantas relacionadas, a semente e as follas máis novas son levemente velenosas por conteren unha pequena cantidade de glicósidos cianoxénicos que producen cianato cando son dixeridos, pero a pequena concentración e o sabor amargo xeralmente preveñen de que unha cantidade que poda facer mal sexa consumida.
Utilidade: A néspera pode
ser consumida ao
natural e tamén combina ben con outras
froitas frescas ou en ensalada de froitas. Tamén son usadas
para xeleas
e son As árbores de néspera medran moito e, por iso, tamén son cultivadas como árbores ornamentais pola súa cor, frondosidade, etc Iria Alcalde Sobradelo e Ana Carou Varela |
|
|
|
O PIÑEIRO
O piñeiro é un xénero de árbores ( raramente arbustos)
perennes da familia Pinaceae e da subfamilia Pinoideae, e xa que logo abrangue
diversas especies, a maior parte delas nativas do hemisferio Norte. O piñeiro
pertence ao xénero Pinus.
Descrición:A copa pode ser piramidal ou redondeada e, nas árbores
adultas, ancha e deprimida. Os estróbilos ou 'piñas'
presentan escamas persistentes. As sementes son aladas coa testa máis ou menos
lignificada. Ás veces son comestíbeis (piñóns).Os piñeiros producen resina. A casca da maioría dos piñeiros Hábitat: Os piñeiros desenvólvense ben nos solos ácidos e algúns tamén nos solos calcáreos; a grande maioría require solos ben drenados, é dicir, máis ben areosos. Son, na súa maioría, nativos do Hemisferio Norte. En América do Norte, con diversidade máis alta en México e en California. En Eurasia, aparecen dende Portugal e o leste de Escocia ata o extremo oriental de Rusia, Xapón, norte deÁfrica, ou O Himalaia.
Tradicións: Algunhas especies úsanse como árbores de
Nadal e as súas piñas (conos con piñóns) e ramos empréganse adoito
en decoracións. Existe unha longa trad Utilidade: O piñeiro é a especie comercialmente máis importante para a produción de madeira nas rexións temperadas e tropicais do planeta. Moitos deles son utilizados como materia prima para a produción da celulosa, que se emprega na fabricación depapel. A resina dalgunhas especies é importante fonte de brea da cal se extrae trementina e outros aceites esenciais. Algunhas especies teñen sementes comestíbeis que se poden cociñar ou asar.. Moitos piñeiros úsanse tamén como plantas ornamentais en parques e xardíns, en especial as especies ananas. David Lobato Rey e Samuel Iglesias Rodríguez |
|
O SALGUEIRO
O salgueiro ( salix ) pertence a
familia Salicaceae. É unha árbore de folla perenne. Os salgueiros distribúense
polas zonas frías e trempradas do Hemisferio Norte principalmente en terras húmidas.
Algunhas especies, en especial as árticas e alpinas, son arbustos de crecemento
baixo ou rastreiro como o salgueiro que Carlos Linneo considerou a árbore máis
pequena do mundo que non superaba os 6cm de altura aínda que se extendía
lixeiramente polo solo.
Curiosidades: en 1897 un farmacéutico francés descubreu que esta medicina era inflamable. Isto deulle unha grande importancia ao clasificarse como medicamento non esteroideo antiinflamatorio. Fátima Ordóñez Muñiz |
|
a SOBREIRA A
sobreira (Quercus
suber Descrición: É una árbore de folla perenne e tamaño medio, rara vez alcanza os 20m. Tronco groso e copa amplia. as súas follas son simple entre 2,5 e 10 cm de longo entre 1,2 e 6,5cm de ancho de forma denticular perenne, verde escura con nervación principal algo sinuosa e nerviación entre 5 e 8 pares de canais,sen pelos e con estípulas caducas. Florece por abril ou maio. As landras maduran de setembro a febreiro e serven de alimento a distintos animais. Hábitat: terras desprovistas de cal e climas suavizados pola influencia do mar, algo húmedos e sin xeadas. Desde o nivel do mar ata mil metros.
Curiosidades:
A Quercus súber é a única
quercínea produtora de cortiza da rexión mediterránea.
Entre
as características que o distinguen dos demais - A homoxeneidade e pureza do tecido suberoso e as súas notables propiedades físicas, mecánicas e química. La casca é moi rica en taninos polo que se utiliza para curtir coiros.s Ademais de cultivada, a sobreira é unha especie natural e autóctona da Península Ibérica; En España e Portugal formou frondosos bosques en asociación con outras especies de quercíneas (quercentum), por iso se tén dito que é unha árbore de clima mediterráneo. Andrea Refojo Otero |
|
A CERDEIRA / CEREIXEIRA
A
cerdeira
ou
cereixeira
(e
cereixal
na maior parte do dominio do galego oriental), (Prunus cerasus) é unha
árbore que pertence á familia das R Esta árbore é orixinaria de Europa e de Asia occidental.
Descrición:
É unha árbore caducifolia que pode
acadar ata os 25 m de altura, coa casca lisa
de cor marrón avermellado. As follas de 7 a 12 cm coa marxe
irregularmente serrada. Flores brancas de 2 a 3 cm de diámetro que aparecen
antes ou ao tempo que as follas. Hábitat: Existen grandes hortas comerciais desde a Península Ibérica ata Anatolia e as cerdeiras cultívanse ata Gran Bretaña e o sur de Escandinavia. En América do Norte as doces cultívanse sobre todo no oeste e as ácidas na rexión dos Grandes Lagos.
Curiosidades:
As cerdeiras plántanse moitas veces polas súas flores que aparecen na
primavera. Unhas variedades ornamentais teñen os estames transformados en pétalos
adicionais, así que non dan froitas senón que se cultivan só polo seu valor
decorativo. En especial, o xaponés
(sakura) é un símbolo
nacional celebrado na festa anual "Hanami". Utilidade: O fruto das cerdeiras son as cereixas, de forma redonda, cor vermella e carne doce con moito zume, que están unidas á árbore por un rabo delgado e longo. A cereixa é un froito que pode consumirse fresco ou empregarse na elaboración de tortas, mousses, marmeladas e compotas. Tamén hai cereixas en conserva. Hai que as mete en augardente de viño e delas pode facerse un viño que destilado proporciona un licor denominado Kirsch. A madeira das cerdeiras é dura e de cor castaña clara, e úsase para a fabricación de mobles. David Lodeiro Leis e Ivan Figueira Rodríguez |
|
O CIPRÉS
Descrición:O ciprés é unha
árbore de folla perenne da familia das Cupresáceas. Poden chegar a medir entre
25 e 30 metros; aínda que tamén poden chegar aos 35 metros.
Orixe: é orixinal de rexións do leste
mediterráneo. O ciprés común foi cultivado no mundo greco-romano,
comverténdose nun elemento común do xardín mediterráneo; os gregos
considerábano como símbolo da beleza feminina ademais de como funerario. En Galicia o seu uso decorativo era frecuente nos pazos e nos camposantos: "Capela, pombal e ciprés, pazo é". Tamén se emprega para formar valos vexetais. Usos: A madeira do ciprés común utilizase en ebanistería fina, carpintería, construción e escultura. Uxía Rial Brea |
|
AS HERBAS DE SAN XOÁN
Manola Troncola seguía co seu afán de coñecer novos costumes. Íase
achegando o día no que se celebra a festa de San Xoán. Unha amiga súa
explicoulle que era unha festa pagana que se celebra na noite do 23 ao 24
de Xuño, que se fai de distinto modo dependendo do país que se celebre.
A Manola pareceulle moi interesante e quixo averiguar máis. A súa amiga
díxolle que si quería podía quedar con ela para poder ver a fogueira
e pola mañá, lavar a cara coa auga aromatizada polas herbas de
San Xoán. A Manola gustoulle a idea e decidiu quedar con
ela.
A vésperas da festa, pola tardiña, foron coller: lavanda, tomiño, chopo
branco, hortensias, herba luísa, abelleira... O que non sabía Manola era que a súa amiga tiña unha pequena sorpresa para ela. Chegou a noite, e xa podían ver os primeiors lumes nos que se asaban as sardiñas que se acompañaban con pan de millo. Que ricas estaban! "En San Xoán, a sardiña molla o pan"
Chegou a medianoite e as cacharelas deron luz nesta noite máxica.
Chegou a hora de ir para a casa. As dúas marcharon, pero antes de ir a
durmir, romperon un ovo e puxeron a clara nun vaso con auga. Á mañá
seguinte, madrugaron polo refrán: " No día de San Xoán baila
o sol pola mañán", viron que a clara tiña forma de flor, ou era de
vela, ou de lúa nun ceo e
A Manola
parecíalle un pouco raro lavar a cara coa auga na que botaran aquelas
herbas, pero ao final decidiu facelo e puido ulir aquel recendo que desprendían. Manola Troncola sempre lembraríá o seu San Xoán rianxeiro!.
María Teresa Novo García, Fátima Ordóñez Muñiz, Uxía Rial Brea |
|
Eva Castaño Torrado naceu en Asados (Rianxo) en 1975. Estudou o Bacharelato no I.E.S Felix
Muriel de Rianxo e Bioloxía na Universidade de Santiago de Compostela.
-Que traballos realizaches relacionados coa túa
carreira? -Fun técnica de medio ambiente en concellos.
-Que
fai un técnico de medio ambiente en concellos? -Xestiona aquelas cuestións sobre o medio ambiente no Concello como o control de verquidos, proxectos medioambientais, estudos de impacto ambiental de actuacións ou intervencións, educación ambiental... Sobre a educación ambiental realizamos unha campaña de sensibilización sobre os residuos en colexios e instituto.
-Ensinámoslle
a páxina na que fomos expoñendo os traballos e quixo dicirnos algo máis
sobre estas árbores: O acivro -Tamén se emprega como planta ornamental. Esta árbore coñécese polo Nadal. Tén pés machos e femias, en Galicia hai bosques que conservan unha gran diversidade, por iso son importantes. A
ameixeira
-Encántame a ameixeira hai
moitas variedades, pero estas fóronse perdendo, a máis común tentase de
recuperar. Carballo
-É unha árbore típica de
Galicia onde se consevan grandes carballeiras. A súa follaxe é moi
empregada cando se quere dar ambiente galego.
Démonos conta de que Manola procede dun tilo e
decidimos preguntarlle a esta bióloga para coñecer un un pouco da nosa
amiga.
-É unha árbore
que se usa fundamentalmente de maneira ornamental. A forma de agruparse as
súas flores chámase inflorescencia.
-Que
enfermidades pode ter un tilo?
-Coma calquera outro arbore,
as principais enfermidades son fungos. Tamén lle poden afectar os
insectos. A mellor forma de prevención de enfermidades dos vexetais, é a
prevención integrada dado que actualmente case só se usan herbicidas ou
pesticidas
-Que é a prevención integrada?
-É combinar tratamentos
ecolóxicos con tratamentos tradicionais.
-Cales son os
principais riscos medio ambientais?
-Os principais riscos ambientais son os producidos polas accións
humanas, como por exemplo os incendios, a contaminación... sobre todo a
contaminación mariña, que parece que non inflúe pero sen embargo é
unha das contaminacións máis importantes, pode limitar a biodiversidade
e facer que algunhas especies de aves emigren, e que moitos peixes morran
por causa dos vertidos.
-Que
consecuencias medioambientais tivo o prestige en Galicia?
-A pesar de moitas, moi
malas; tivo unha boa, que foi espertar unha lección de conciencia nas
persoas, aínda que seguimos igual que no 2003 (ano no que foi o prestige).
Pero ao fin e ao cabo parece que non foi tan grave como parecía. Foron moitas
persoas axudar a limpar praias. Pero non se sabe si vai haber un
acúmulo de materiais pesados (son os que non se degradan) nos corpos dos
animais mariños.
-Que
con secuencias tivo en Rianxo?
-Non tivo moitas
consecuencias; a Rianxo non chegou moito chapapote.
Sen
embargo chegou moito ás praias de Sálvora
-Cales son as árbores que mais che gusta? -O laranxo.
-E
as hortalizas?
-As hortalizas gústanme
todas.
-Que
porías na entrada de Rianxo? -Plantaría unha sebe de buxos. Despedímonos de Eva agradecéndolle o tempo que non dedícara, cando...
-Eva, cantos
mobles de “castaño” tés na casa?
-Ningún, pero teño pensado
comprar algún. (ha, ha, ha) Laura Losada Miguéns |
primeiros anos o
crecemento do castiñeiro é lento. Ten unha vida longa. A folla do castiñeiro
é caduca porque lle caen as follas no outono. A forma das follas é a
seguinte: son est
uns 3.000 anos. É a árbore viva máis vella de Europa. En Galicia pénsase
que o castiñeiro máis vello é o de Pumbariños, no
a ou a crema de castañas,
ou outros usos, como o reaproveitamento de biomasa, non conseguen frear a
caída de produción e consumo desta especie que acompaña aos galegos
desde hai dous milenios.
de
que esta árbore foi cultivada en México aproximadamente no
1.500 a.C. Logo 
alternas, pequenas e delgadas. Sen
pinchos. Follas pequenas, ovais, dentadas e con longos pecíolos. As
flores son pedunculadas e brancas aparecendo antes que as follas. O froito
é unha drupa que varía de tamaño e cor, aínda que normalmente é de
cor morada. É unha especie froiteira cultivada desde antigo. Hai dous
grandes grupos de variedades cultivadas. As denominadas europeas (Prunus
domestica) e as asiáticas (Prunus salicina). Na actualidade son as
variedades asiáticas as que máis se cultivan, un dos motivos é a menor
necesidade de frío invernal destas variedades polo cal se pode cultivar
en zonas menos frías e son máis precoces. Algunhas das variedades
europeas son : Claudia, Agen, Fellemberg, Stanley, President, etc. Entre
as xaponesas : Rede Beaut, Santa Rosa, Angeleno, Laroda etc. Actualmente 
anos.
de colleita estacional (no outono e inverno), e hai outros de colleita
perpetua (case todo o ano).
é grosa e nalgunhas especies é escamosa. Os piñeiros teñen catro tipos de 
ras
artístic
dio
de onde se pode extraer a cortiza
e ao xénero 
strelado
ou.... Qu
e máis daba! Era o que era ou
o que cada un de nós imaxinaba. 
